Eén van de belangrijkste onderdelen van een procesvoorstel is het juiste participatieniveau kiezen. Hier vind je een korte uitleg over de verschillende participatieniveaus.

Het samenspraakniveau is de mate van invloed die deelnemers hebben tijdens het samenspraaktraject. De gemeente Zoetermeer hanteert drie verschillende participatieniveaus.

Informeren

De bestuursorganen bepalen de agenda, geven duidelijke informatie en houden betrokkenen op de hoogte. Het betreft bijvoorbeeld onderwerpen waar de burger nauwelijks tot geen invloed op kan uitoefenen, omdat de beïnvloedingsruimte te beperkt is. Te denken valt aan vraagstukken die zo complex of abstract zijn dat er eerst bestuurlijke keuzes gemaakt moeten worden. Plannen worden door de bestuursorganen opgesteld. Betrokkenen worden door de bestuursorganen geïnformeerd, bijvoorbeeld door een wijkbericht, een informatieavond of via de website.

Betrokkenen kunnen hun vragen kwijt. Vragen worden beantwoord. Meningen en suggesties worden zo mogelijk meegewogen in de verdere besluitvorming.

Consulteren

De bestuursorganen bepalen de agenda, geven duidelijke informatie en houden betrokkenen op de hoogte. Meningen, suggesties, ervaringen en ideeën worden actief geïnventariseerd. Het bestuursorgaan verwerkt deze zoveel mogelijk in het te nemen besluit, maar kan bij uiteindelijke besluitvorming hiervan onderbouwd afwijken. Het bestuursorgaan stelt een eindverslag op van de participatie waarna dit wordt vastgesteld door het bevoegde bestuursorgaan. Na vaststelling communiceert het bestuursorgaan het eindverslag zo snel mogelijk via de website en naar de deelnemers. De bestuursorganen zien betrokkenen als gesprekspartner bij de ontwikkeling van beleid. Het proces richt zich op het inventariseren van ervaringen, meningen en nieuwe ideeën. Belangrijk is dat zo inzicht verkregen wordt in de wereld van de betrokkenen. De rol van de deelnemer in de samenspraakprocedure is die van geconsulteerde. Plannen worden door de bestuursorganen opgesteld en voorgelegd aan belanghebbenden. De reacties van belanghebbenden worden meegenomen in het vervolgproces.

Coproduceren

Het bestuursorgaan en betrokkenen bepalen samen de agenda en zoeken samen naar oplossingen. Het bestuursorgaan verbindt zich aan deze oplossingen in de besluitvorming. Het bestuursorgaan en deelnemers werken echt als samenwerkingspartners. De betrokkenen zitten zelf aan tafel om over uitgangspunten, een plan of ontwerp mee te denken. Vaak al in een vroeg stadium om ook het proces mede vorm te geven. Dit heet een open plan proces.